सार्बजनिक यातायातमा ब्रम्ह्लुट,यात्रु मर्कामा,सम्बन्धित निकाय मौन
कलाखबर संवाददाता,४ असोज –काठमाण्डौं । लामो समयको लकडाउन पछि यातायात व्यावसायी र सरकारबीच भएको सम्झौता पछि असोज १ गतेबाट सार्बजनिक यातायात खुलेको छ । सरकारले अघिल्लो समयमा लिएको भाडा दर भन्दा ५० प्रतिशत बढी भाडा लिने र सिटमा सामाजिक दुरी कायम गरी आधा यात्रु मात्र बोक्न पाउने भनिए पनि चालक र सह–चालकले त्यो नियमको उल्लंघन गरेको पाइएको छ । सिटमा कोचाकोच यात्रुराखेर सरकारले तोकेको भन्दा बढी भाडा लिने गरेका छन् । लकडाउन अघि चवहिलदेखि रत्पार्क सम्म २० रुपैया लिएकोमा अहिले मनपरी कुनै गाडीले ५० रुपैया त कुनैले ६० रुपैयासम्म असुलेको पाइएको छ ।
शनिबार कलाखबरको टोली संसद भवन नयाँ बानेश्वरबाट अनुगमन गर्दै माइतीघर बबर महलसम्म सार्बजनिक गाडी चढेका थिए । बबर महलमा ओर्लेपछि भाडा २० रुपैया भाडा दिदा सह–चालकले ३० भाडा मागेका थिए । क्यामेरा निकालेर भिडियो खिच्न लाग्दा हतारहतारमा गाडी नै हुइक्याएका थिए । अहिले सार्वजनिक यातायातमा आवतजावत गर्न जोखिमपूर्ण बनेको छ। यस्ता साधनमा स्यानिटाइजर नराखिँदा तथा दूरी कायम नगरिँदा जोखिम बढेको छ। सवारीसाधनमा भाडा मात्र बढीको रहेको छ। सरकारले गाडीमा स्यानिटाइजर राख्नुपर्ने र आधा मात्र यात्रु हाल्नु भनिए पनि त्यो दुवै नियमको उल्लघन भइरहेको छ ।
यातायात व्यवस्था विभागले तयार पारेको मापदण्डमा दुईजना बस्ने गरेको एक लहरमा एकजना बस्ने, सवारीमा अनिवार्य रुपमा स्यानिटाइजरको व्यवस्था हुनुपर्ने प्रावधानको व्यवस्था गरे पनि व्यवहारमा कार्यान्वयन हुन सकेको छैन। अनुगमनसमेत नहुँदा यातायात व्यवसायीलाई ‘जे गरे पनि हुन्छ’ भन्ने भान परेको यात्रु पवित्र मल्लले कलाखबरलाई बताइन् । सार्वजनिक यातायातले पालना गर्नुपर्ने दूरी कायम गरेर क्षमताको ५० प्रतिशत मात्र यात्रु राख्ने र स्यानिटाइजरको व्यवस्था कार्यान्वयन भएन, पहिलेको भाडामा ५० प्रतिशत थपेर भाडा लिन पाउने नियममा भने बढाएर सके जति लिने गरेका छन्’, उनले भने।
विभागले चार किमीको भाडा १४ रुपैयाँ तोकेको छ। क्षमताको ५० प्रतिशतमात्र यात्रु राख्दा ५० प्रतिशत बढाएर न्यूनतम् भाडा २१ हुन्छ। तर हाल त्यस्ता यातायातमा परिचालकले न्यूनतम भाडा २५ उठाइरहेका छन्। यातायात व्यवसायी न्यूनतम भाडा २५ रुपैयाँ बनाउने ध्याउमा छन्। कोरोना महामारीका बेला भौतिक दूरी र सुरक्षाका उपाय भने अपनाएका छैनन्। विभागका महानिर्देशक गोगनबहादुर हमालले तोकेबमोजिम भएरनभएको अनुगमन गर्ने जिम्मेवारी ट्राफिक प्रहरीलाई दिइएको बताउँछन्। उपत्यकाको मुख्य शहरी क्षेत्रबाट काठ क्षेत्रमा जाने सवारीमा बढी भीड हुने गरेको छ। काठ क्षेत्रका यातायातमा अहिले पनि यात्रु झुण्डिएर यात्रा गर्न बाध्य छन् ।
तर भाडा भने बढी नै तिरिरहेका छन्। काठ क्षेत्रका नगरपालिकाले पनि यसको अनुगमन गरेका छैनन्। स्थानीय तहमा उपप्रमुख वा उपाध्यक्षको नेतृत्वमा अनुगमन समितिको व्यवस्था भए पनि त्यससम्बन्धी कानून नभएकाले जनदबाबमा कहिलेकाहीँ अनुगमन गरेपनि के कति कारबाही वा जरिवाना गर्ने भन्ने निश्चित छैन। नागरिक कोरोनाको जोखिम मोलेर बढी भाडा तिरी यात्रा गर्न बाध्य हुँदासमेत जनताको घर आँगनमा पुगेको भनिएको स्थानीय सरकार चुइक्कसम्म नबोलेको शङ्खरापुरका स्थानीयवासी रामप्रसाद दङ्गालले गुनासो गरे।
यही भदौ ३ गते अघि तोकिएभन्दा बढी यात्रु राखेर मनपरी भाडा लिने सवारी नम्बर महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखाको १०३ मा टिपाउँदा केही पनि कारबाही नभएपछि यातायातका चालक, परिचालकमा जे गरे पनि हुन्छ भन्ने भावना बढेको उनको गुनासो छ। बा ३ ख ५९२१, बा ३ ख ६१७२, बा ५ ख २८५८, बा ५ ख १७७ नम्बर सार्वजनिक सवारीले नियम उल्लङ्घन गरे भनी पटक–पटक फोनबाट टिपाउँदा समेत कारबाही नभएको उनको दुःखेसो छ। महाशाखाका प्रवक्ता रामेश्वरप्रसाद यादव गत भदौसम्म मापदण्ड उल्लङ्घन गर्ने सवारीलाई दिनभर कारबाही स्वरुप राख्ने गरेकामा यही असोज १ गतेपछि भने रु ५०० देखि १० हजारसम्म जरिवाना गर्न थालिएको बताउँछन्।
यसरी दैनिक सार्वजनिक र निजी गरी ७०० सम्म सवारी कारबाहीमा पर्ने गरेका छन्। ट्राफिक प्रहरीलाई एक हजार ५०० रुपैयाँसम्मको चिट काट्ने अधिकार छ, यातायात व्यवस्था ऐन र नियमावलीअनुसार १० हजार रुपैयाँसम्म चिट काट्नुपर्ने गरी गल्ती गर्नेलाई विभागको जिम्मा लगाउन थालेका छौँ’, उनले भने। नियम विपरीत चलेका धेरै सवारी आजै पनि समातिएका खबर विभिन्न स्थानका जाँच केन्द्रबाट आइरहेको महाशाखाले जनाएको छ। पछिल्लो समय जाँच केन्द्रसमेत बढाइएको महाशाखाको दाबी छ।
